Kardinaal Wim Eijk heeft weinig begrip voor rooms-katholieken die hertrouwen voordat de kerk hun eerste huwelijk nietig heeft verklaard. Zij begaan overspel, stelt hij volgens recensenten in een nieuw te verschijnen bundel.
Wie wil hertrouwen in een rooms-katholieke kerk, heeft meer nodig dan alleen de scheidingspapieren van het stadhuis. Hij of zij moet ook zorgen dat de kerk een streep heeft gezet door het vorige huwelijk.
Bij zo’n nietigverklaring oordeelt de kerk dat het huwelijk nooit geldig is geweest, bijvoorbeeld omdat het niet uit vrije wil is gesloten of omdat een van de partners geen kinderen wilde. De procedure voor nietigverklaring is echter omstreden en zo ingewikkeld dat zelfs mensen die aan alle voorwaarden voldoen, het niet zien zitten om een nietigverklaring aan te vragen.
Paus Franciscus maakte vorige week bekend dat hij die situatie gaat verbeteren. Hij gaat het kerkrecht in december zo aanpassen dat nietigverklaring veel eenvoudiger en goedkoper wordt.
Aan de theologie rond nietigverklaring hoeft weinig te veranderen, stelt Eijk in het boek ‘Eleven Cardinals Speak on Marriage and the Family‘. Hij wijst er volgens recensenten op dat het doctrinale centrum van de kerk ‘altijd duidelijk is geweest over de onverbrekelijkheid van een erkend en geconsumeerd huwelijk, en over de absolute ontoelaatbaarheid van scheiden en opnieuw trouwen’. Aldus Trouw.
Een tweede huwelijk dat wordt gesloten zonder nietigverklaring van het eerste is eigenlijk geen huwelijk, maar ‘overspelig verbond’. Geestelijken moeten katholieke stellen met trouwplannen vragen of ze de theologie van ‘de onverbrekelijkheid van het huwelijk’ onderschrijven, vindt Eijk. Als ze dat niet doen, dan moet de kerk weigeren hen te trouwen.
Zowel Eijks essay als Franciscus’ aanpassing van het kerkrecht vormt een aanloop naar de bisschoppensynode over het huwelijk en gezin in Rome. Die kerkelijke vergadering vindt volgende maand plaats. Eijk is de enige Nederlandse deelnemer aan de synode.
Net als vorig jaar bij het eerste deel van de synode buigen de kardinalen zich over thema’s als ongehuwd samenwonen, communie voor hertrouwde gelovigen en de manier waarop de kerk omgaat met homoseksuelen.