Het containerbegrip is ‘een begrip zonder scherp afgebakende betekenis waaraan de taalgebruiker zelf invulling kan geven en op veel verschillende toestanden, gebeurtenissen of zaken toepast’.
In die container gooi ik: terreur, terrorisme, terrorist, terroristische dreiging, terreuraanslagen en (lijsten van) terroristische organisaties.
Kon ik die container maar naar de vuilstortplaats afvoeren. Maar helaas, de werkelijkheid is weerbarstig. Deze containerbegrippen zijn subjectieve, wraakzuchtige definities die politiek, juridisch en militair worden gebruikt. Willekeurig, uit geestelijke luiheid en gemakzucht.
De War on Terror van Bush en Blair richtte zich op al-Qaida en de Taliban. Israël heeft daar Hezbollah en Hamas aan toegevoegd als zijnde terroristische organisaties. Maar in wezen zijn het organisaties die zich het bittere lot van de niet-Joden in Israël en de bezette gebieden aantrekken. Nu behoren ook het Syrische regime, pro-Syrische milities, ISIS en aanhangers tot die lijst.
Voor president Poetin zijn terroristen de opstandelingen in de Kaukasus en opponenten van de Syrische president al-Assad.
Voor president Erdogan is 20% van zijn eigen bevolking -de 14,5 miljoen Koerden- terroristen. Van de 1000 Turkse academici die pleitten voor het staken van de moordpartijen op de Koerden en hervatting van het vredesoverleg werden er 27 gearresteerd. Ze ondertekenden een petitie en zouden daarom propaganda bedrijven uit naam van de Koerdische PKK.
Vorige maand stemde het Egyptische parlement in met een antiterrorismewet, met 457 stemmen voor en 24 tegen. Journalisten die verslag doen over een aanval van extremisten worden beboet als zij er een andere kijk op hebben dan de overheid. Mensenrechtenorganisaties zien president al-Sisi de vrijheden van het volk terugdraaien.
China heeft inmiddels een definitie van terrorisme wettelijk vastgelegd: ‘Het bepleiten of voeren van actie met geweld, sabotage, dreigementen en andere middelen om sociale paniek te creëren en de openbare veiligheid in gevaar te brengen, inbreuk maken op personen en bezit, of om staatsorganen en internationale organisaties te dwingen voor politieke, ideologische en andere doelen.’ Naar willekeur zouden democraten, Oeigoeren en Tibetanen daartoe behoren. In Syrië getrainde Oeigoeren met bemiddeling van Turkije zijn terroristen volgens China.
Israël’s Benjamin Netanyahu pakt het operationeel en in de wetgeving grondig aan. Nooit om een leugen verlegen, stelt hij Hamas gelijk aan ISIS. In de Gazastrook moet Hamas aanslagen van ISIS-strijders juist bestrijden. Palestijnse kinderen op de Westoever en in Oost-Jeruzalem leiden een uitzichtloos bestaan. Uit wanhoop gaan zij Joodse Israëliërs en kolonisten te lijf met messen en scharen. De hoofdschuldige van deze ellende, Netanyahu, beschouwt hen als terroristen. Van hem mogen Israëlische soldaten deze ’terroristen’ direct doden.
De Knesset passeerde onlangs de eerste van drie lezingen van een nieuwe wet. De Israëlische definitie van ’terrorisme’ wordt hierin aanzienlijk uitgebreid. Zo wordt elke NGO, inclusief mensenrechtenorganisaties, ‘die terreurorganisaties op welke manier dan ook assisteren’, als terreurorganisatie aangemerkt. Iedereen boven 12 jaar kan vervolgd worden voor betrokkenheid bij terreur. De lezing noemt een breed scala van activiteiten die bepalen wat daaronder wordt verstaan. Zelfs het dragen van een shirt met de naam van een als ’terreurorganisatie’ aangewezen organisatie is strafbaar.
Onder leiding van Bert Koenders, minister van Buitenlandse Zaken, kwamen op 11 januari ’terreurexperts’ op een Internationale Terreur Top bijeen om te discussiëren over antiradicaliseringsprogramma’s en het tegenwerken van terroristen die al met concrete aanslagplannen rondlopen.’ Na afloop spraken Koenders samen met vertegenwoordigers van de VS, Turkije en Marokko de pers toe. Vijftig landen hebben afgesproken beter te gaan samenwerken in de bestrijding van terrorisme. Zo moeten lijsten met daarop terrorismeverdachten gedeeld worden, zodat een mogelijke terrorist in alle samenwerkende landen niet meer bij zijn geld kan.
Dat kan interessant worden. Ook Nederland verplicht zich er aldus aan mee te werken dat zo’n 1.000 Turkse intellectuelen-opponenten van Erdogan’s Koerdenbeleid, Egyptische journalisten die het dictaat van hun overheid niet opvolgen en Palestijnen en Israëliërs met het verkeerde T-shirt aan, niet meer bij hun geld kunnen komen.
Willekeur en wraakzucht, mede dankzij Nederland internationaal geïnstitutionaliseerd. Waar een klein land al niet klein in kan zijn. Koenders ziet terreur als een ziekte die ons overkomt: “Het is als een virus dat zich steeds aanpast.” Politici en de media, zo laat hij helaas na te concluderen, mijden dat virus niet als ebola of de pest. Zij zijn niet alleen dragers en verspreiders van deze overdraagbare ziekte. Ze muteren zèlf het virus.
President Barack Obama in zijn laatste ’troonrede’: “Waar frustraties groeien, zullen er stemmen opgaan die ons aansporen om terug te vallen in stammen, om medeburgers die niet op ons lijken, of niet bidden zoals wij, of niet zoals wij stemmen, of dezelfde achtergrond niet delen, tot zondebok te maken. Wij kunnen ons niet permitteren om op dat pad af te dalen.”