De drama’s in de wateren van de Middellandse Zee hebben opnieuw de aandacht gericht op één van de oudste activiteiten van de mens: migratie.
Dat is de reden waarom de internationale gemeenschap moet omgaan met compassie, een beleid invoeren om de stroom van mensen in de landen van herkomst, de doorvoer en bestemming te beheren en te zorgen
voor het welzijn van de migranten zelf.
Dit vereist actie op vier fronten.
1) De leiders van de landen van bestemming moeten afzien van het gebruik migranten als zondebok. Voor veel politici, vormt de migratie een dilemma: hoe aan de eisen van hun burgers te voldoen en deze te verzoenen met de belangen van migranten?
Nieuwkomers moeten akkoord gaan met hun gewoonten aan te passen aan het gastland. Van hun kant moeten de lokale bevolking, de cruciale rol die de nieuwkomers kunnen spelen in de economie erkennen. De migranten doen het werk dat anderen niet kunnen of niet zullen doen, onder andere doordat de meeste Europees landen vergrijzen. Duitsland heeft ongeveer 32 miljoen immigranten nodig om in 2035 het evenwicht tussen actieve en niet-actieve burgers te handhaven.
2) We moeten ervoor zorgen dat migranten die ervoor kiezen om geld te sturen naar hun land van herkomst dit zo gemakkelijk en goedkoop kunnen doen. In 2014 hebben migranten een bedrag van 436 miljard dollar overgemaakt naar ontwikkelingslanden. Dit is meer dan de officiële ontwikkelingshulp van de internationale gemeenschap aan de derde wereld.
Helaas beheren financiële tussenpersonen gemiddeld negen procent van deze fondsen. Het verminderen van dit aandeel zou het inkomen van gezinnen van migranten verhogen. Neem economische kansen in ontwikkelingslanden en je helpt de armoede verminderen wat uiteindelijk bijdraagt aan stabiliteit in de wereld.
3) We moeten asielaanvragen snel en eerlijk behandelen. Europese landen moeten mechanismen ontwikkelen om de migratiestroom te verdelen. Europese burgers geloven soms ten onrechte dat een groot aantal mensen op zoek is naar een beter leven.
In feite is 70 procent van de vluchtelingen die Europa bereikt, gevlucht voor oorlog. Zij zoeken bescherming in veiligheid. Neem Libanon: met een bevolking van 4,5 miljoen mensen is het de thuisbasis van bijna twee miljoen vluchtelingen. Ze zijn uit hun huizen verdreven door conflicten in Syrië en elders.
4) Degenen die emigreren doen dat dus vandaag om dezelfde redenen als in het verleden de miljoenen Europeanen hadden om hun land te verlaten. Ze zijn op de vlucht voor armoede, oorlogen en onderdrukking.
Er zijn veel asielzoekers in het kader van het Verdrag van 1951 en het Protocol van 1967 betreffende de status van vluchtelingen. Als gevolg van restrictieve juridische interpretaties zijn ze in hechtenis genomen voor buitensporig lange periodes en is het internationaal recht met voeten getreden. De inspanningen moeten zich richten op verbod op mensenhandel, niet op de mensen die geëxploiteerd worden. Zorg ervoor dat migranten niet degraderen of onderduiken. Smokkelbendes gedijen op de wanhoop van migranten.
Dit is geen oproep tot ongebreidelde migratie. Maar de inspanningen om de migratie te blokkeren is gedoemd te mislukken, met rampzalige gevolgen voor mensenlevens. Ze worden opgeslokt door de Middellandse Zee of bedreigd worden door xenofoob geweld. De bouw van steeds hogere hekken en muren is niet het antwoord noch de oplossing.
De wereld heeft een morele plicht om nu actie te ondernemen op dezelfde manier zoals bootvluchtelingen uit Vietnam werden opgenomen.
Kofi Annan is een Ghanese diplomaat. Hij was de VN-secretaris-generaal van 1997 tot 2006. Hij leidt de Kofi Annan Foundation