De Nederlandse overheid heeft zich niet te bemoeien met het uiterlijk van ‘het gevolg van Sinterklaas’, en dus ook niet met dat van Zwarte Piet.
De uitspraak van de Raad van State boog zich over een voorstel van de PVV. Deze partij wilde gemeenten verbieden om mee te werken aan sinterklaasoptochten met pieten die niet allemaal zwart zouden zijn.
Het initiatiefwetsvoorstel is volgens de Raad niet verenigbaar met de vrijheid van meningsuiting, die beschermd wordt door de Grondwet en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Vanouds vallen evenementen als Sinterklaas, carnaval of het bloemencorso niet onder dit grondrecht, maar door de ‘Pietencontroverse’ heeft de keus voor een Piet met een bepaalde kleur steeds meer de betekenis gekregen van een stellingname, een opinie. Afwijkende sinterklaasvieringen komen daarmee onder het bereik van de uitingsvrijheid.
De Raad van State wijst erop dat het niet de rol van de overheid is om te bepalen hoe het gevolg van Sinterklaas eruit moet zien. Als burgers culturele evenementen en manifestaties willen organiseren, moet de gemeente ervoor zorgen dat die in goede banen worden geleid. Daarbij waakt de gemeente over de openbare orde en de veiligheid. Zij heeft geen bemoeienis met de inhoud van die evenementen.
Het initiatiefwetsvoorstel van de PVV doet dat wel: het definieert niet “(de grenzen van) het speelveld”, maar bepaalt voor burgers hoe hun spel er uit moet zien. In een democratische rechtsstaat past dat niet. Dit hoort tot de vrijheid van burgers. De overheid moet zich bij zulke evenementen buigen over orde en veiligheid en niet over de traditie zelf, oordeelt de Raad van State.