Met de woorden „Hier scheiden onze wegen”, liet D66-leider Sigrid Kaag afgelopen donderdag tijdens het debat in de Kamer anderen fractievoorzitters het politieke voorwerk doen. Verschillende fractievoorzitters trapten in de strategie van Kaag en dachten het einde van de politieke carrière van Rutte te hebben beslecht.
Als mijn geheugen goed is, maakten verschillende fractievoorzitters tijdens het debat de fout geen onderscheid te maken tussen Mark Rutte, de politieke leider van de VVD, en Mark Rutte, de demissionaire minister-president.
Mark Rutte was tijdens zijn gesprekken met de verkenners aanwezig als politieke leider van de VVD. Hij heeft zoals elke andere politieke leider, het recht en de ruimte om zijn wensen kenbaar te maken met wie de VVD onder zijn leiding samen wil werken en met welke partij niet.
Dat Rutte bij de verkenners over het CDA heeft gesproken is normaal en dat hij de positie van Omzigt ter sprake bracht, is een logisch gevolg van de fluistercampagne binnen het CDA. Rutte heeft zelfs de plicht om als VVD-leider bij de verkenners zijn wensen kenbaar te maken. Als Omtzigt een probleem vormt voor de stabiliteit van het CDA, heeft de VVD er geen probleem mee als Omtzigt minister wordt. Het is zoals Rutte heeft vermeld natuurlijk altijd aan het CDA om met de VVD in een coalitie te stappen, en of het CDA Omtzigt naar voren wil schuiven als minister of niet als Omzigt dit ook wil.
Ja, Rutte had nooit voor de camera moeten zeggen dat hij het niet over Omtzigt heeft gehad. En daar heeft hij tijdens het debat ook zijn excuses voor aangeboden. Dat Rutte donderdag om half 8 een telefoontje heeft ontvangen, is niet zijn schuld. Het was niet Rutte die heeft gebeld; hij werd gebeld.
De halalvraag is natuurlijk waarom Kaag niet de moed had om de motie van wantrouwen van Geert Wilders te steunen.
De motie van wantrouwen van Wilders vroeg om de demissionair minister-president naar huis te sturen. Maar hiermee ben je nog niet van Rutte af als VVD-leider. Kaag wil a: Wilders niet de politieke eer gunnen dat hij een einde maakt aan de politieke carrière van demissionair minister-president Rutte. Kaag wilde B: zelf een einde maken aan Rutte als VVD-leider en daarmee automatisch een einde aan de demissionair minister-president en nog belangrijker: de VVD van binnenuit destabiliseren. Er moet ruzie binnen de VVD ontstaan zodat de VVD zelf afscheid zou nemen van haar politieke leider Mark Rutte.
Kaag dacht met een motie van afkeuring Rutte te beschadigen en dat is in de Kamer en de media gelukt. Buiten de Kamer zijn burgers echter woedend op Kaag. Zij begrijpen niet waarom Kaag niet de motie van Wilders heeft gesteund en dit dwingt de ex-diplomaat Kaag om meer politieke druk uit te oefenen op andere politieke partijen en de achterban van de VVD.
Lilianne Ploumen (PvdA) heeft terecht gezegd dat D66 geen linkse partij is. Kaag gaat niet in een kabinet zitten met de PvdA, GroenLinks en de SP, omdat zij weet dat dit gelijk staat aan politieke zelfmoord.
Kaag weet dat zij linksom of rechtsom zaken moeten doen met de VVD. En bij de VVD zijn ze niet gek om de populaire Mark Rutte naar huis te sturen. Voor de VVD maakt de factor tijd niet veel uit. Niet de VVD, maar D66 heeft namelijk haast. Het demissionair kabinet onder leiding van de premier en VVD-leider Mark Rutte kan doorregeren tot er een nieuw kabinet is.
Kaag kan boos blijven of water bij de thee doen en met Rutte een nieuwe breed kabinet smeden in ’s lands belang. Hoe langer Kaag boos blijft hoe meer tijd Rutte heeft om zijn positie te verstevigen als demissionair premier en als VVD-leider en des te hoger de prijs zal zijn die D66 zal moeten betalen bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen op 16 maart 2022.