maandag 17 februari 2025
-1.1 C
Staphorst

Het openbaar ministerie vs Al Fitra

Aan de vooravond van het Offerfeest vielen opsporingsdiensten gebouwen binnen van stichting Al Fitrah. Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt Ahmed Salam en twee van zijn zoons ervan grote sommen geld te hebben ontvangen uit de Golfregio en vervolgens het geld te hebben witgewassen en doorgesluisd naar instanties en groeperingen in het buitenland.

Vader Salam kreeg publieke bekendheid toen hij Rita Verdonk tijdens haar ministerschap weigerde de hand te schudden. Ook zijn zoon Suhaib kwam veelvuldig in het nieuws vanwege zijn activiteiten in Utrecht. Nadat journalist Patrick Pouw zich voordeed als leerling in de Utrechtse tak van Suhaib publiceerde hij een boek waarin hij haarfijn beschreef wat Suhaib zijn leerlingen zoal onderwees. Ook andere journalisten publiceerden geregeld over “alarmerende praktijken binnen Al Fitrah in Utrecht”. Kortom, de familie Salam wist menige overheid en veiligheidsdienst het bloed onder de nagels vandaan te halen.

Politieke of juridische motivatie?
Opvallend in de reacties van politici is hun nadruk op het ideologische karakter van Al Fitrah, waarmee de indruk wordt gewekt dat de actie van het OM eerder politiek dan juridisch gemotiveerd zou zijn. Het OM deed geen inhoudelijke mededelingen over de zaak, waarmee het niet makkelijk is om een weloverwogen oordeel te vellen. Ruim een decennium tartten de Salams Nederland met hun rigide houding jegens de “ongelovige” samenleving.

Het OM is onafhankelijk maar niet neutraal. Zij treedt op namens de samenleving die al een mening heeft over de islam, specifiek over de radicale varianten ervan. Het OM zal niettemin voldoende aanwijzingen hebben die haar actie rechtvaardigen. Maar het is vaak lastig om onwelgevallige ideologieën en overtuigingen juridisch aan te pakken. Wanneer dragers van dat onwelgevallige gedachtengoed in de fout gaan is dat een welkome aanleiding om in actie te komen. De Salams kan ik hierom niet vrij pleiten.

Complex netwerk van activisten
Ahmed Salam is een man met een missie. Op basis van zijn leerstellingen en van wat over hem gepubliceerd is, kunnen wij met gemak stellen dat hij hét gezicht is van een tak van de politieke islam in Nederland, misschien wel in heel Europa.

Het Sarrourisme zoals de stroming heet, is genaamd naar zijn stichter Mohammed Zin al Abidien Sarrour. Sarrour, net als Salam een prediker van Syrische origine die een tijdje in centraal Saoedi Arabië heeft gewoond en gewerkt. Sarrour maakte deel uit van de strenge tak van de Syrische Moslimbroeders. Eenmaal in Saoedi Arabië wist hij een nieuwe richting in de politieke islam tot stand te brengen: een huwelijk tussen het wahhabisme en het gedachtengoed van de Egyptenaar Sayyid Qutb, de geestelijke vader van het huidige jihadisme. Bekende aanhangers van deze stroming zijn o.a.  Abdulrahmane Abdulkhalek, een Koeweiti van Egyptische origine, en Adnan Al Arour, een Syrische prediker die zeer betrokken is bij strijdgroepen in Syrië als Ahrar Al Sham. 

Abdulkhalek gold lange tijd als hét gezicht van het Koeweitse activistisch salafisme. Anders dan de Saoedische wahhabieten die onvoorwaardelijke gehoorzaamheid aan de heerser prediken en politiek activisme verafschuwen, pleit Abdulkhalek juist voor dat laatste. Zijn succes zit in zijn talent voor het mobiliseren van mensen. Voor dat doel werd Jam’ayyat Ihyaa’ al Turaath (Vereniging voor de Herleving van het –islamitische-Erfgoed) opgericht. Deze fungeerde als een religieus-politieke organisatie en als fonds met als doel het eigen gedachtengoed wereldwijd te verspreiden. Koeweit behoort mede hierdoor tot één van de grootste financiers van de radicale islam wereldwijd. Abdulrahmane Abdulkhalek speelt nog steeds een zeer belangrijke rol in de fondsenwerving.

Adnan al Arour is geen onbekende prediker in Nederland. Net als Sarrour verbleef hij ook in Saoedi Arabië. Hij is feitelijk de Godfather van de Salams en hun Europese netwerk. Arour was een vaste gastprediker bij een jaarlijks evenement dat door de Salams werd georganiseerd. Meer bekendheid kreeg deze Syriër door zijn felle oproepen aan moslims om het ‘verzet’ in Syrië op alle manieren te ondersteunen. Ook hij is een goede fondsenwerver. Naast Twitter- en Facebookaccounts beschikt hij over verschillende (internet)televisiezenders. In verschillende Arabischtalige media wordt hij één van de belangrijkste bevoorraders van Syrische gewapende oppositiegroepen genoemd.

Onbeantwoorde vragen
Dat vader Salam en zoon Suhaib door justitie verdacht worden is niet zo verrassend gezien hun reputatie. De verrassing zit in de aanhouding van de andere zoon van Ahmed Salam. De betrokkenheid van deze zoon doet een aantal vragen rijzen: waar verdenkt het OM de Salams nou precies van en welke aanwijzingen heeft zij daarvoor? Giften ontvangen, hoe groot die ook mogen zijn, is niet per definitie strafbaar. Ziet het OM Al Fitrah dan als een doorgeefluik van illegale transacties: geld uit de Golfstaten dat niet rechtstreeks naar Syrië kan, via Nederland doorsluizen? Wat zou de rol van de onbekende zoon zijn? Een verbindingsofficier tussen Nederland en het Midden-Oosten?

Blijven de acties van het OM beperkt tot Al Fitrah of staan nog andere organisaties en personen op haar verlanglijst? Tenslotte: is dit het antwoord van het OM op de oproep van de Kamer om salafisten aan te pakken? Op de antwoorden op deze en veel meer vragen moeten wij nog even wachten.

 Halim El Madkouri is arabist/islamoloog