“Je bent voor ons of tegen ons” wordt meestal in een gepolariseerde situatie gebruikt om omstanders die niet op één lijn staan met een bestaand conflict te dwingen bondgenoten te worden: wie niet wil deelnemen aan de teaminspanning wordt als vijand beschouwd.
In zijn toespraak, gehouden op 6 november ter gelegenheid van de herdenking van de 46e verjaardag van de Groene Mars, waarschuwde koning Mohammed VI van Marokko, de Europese Unie, zonder deze bij naam te noemen:“tot hen die vage of ambivalente standpunten innemen over het Marokkaanse karakter van de Sahara.Verklaren Wij (de koning) dat Marokko met hen geen enkele economische of commerciële band zal aangaan die de Marokkaanse Sahara uitsluiten.”
De EU-lidstaten moeten, volgens de koning, een keus maken. Zij kunnen niet profiteren van de handelsovereenkomsten met Marokko en tegelijk vijandige posities innemen in de Sahara-kwestie. Wie zaken wil doen met Marokko moet accepteren dat de Sahara bij het koninkrijk hoort.
De waarschuwing van de Marokkaanse monarch hangt samen met de uitspraak van het Europese Hof van Justitie van 29 september 2021 en het dubbelspel die sommige lidstaten spelen in de Sahara kwestie.
Politiek gevoelig
Het Europese Hof van Justitie heeft afgelopen september bepaald dat de gemaakte handelsafspraken tussen de EU en Marokko opnieuw bekeken moeten worden. Nu is het nog onduidelijk of handelswaren als groente, fruit en vis uit Marokko komen, of uit het betwiste gebied, aldus het Hof.
De uitspraak is het gevolg van een klacht van de Polisario, die voor etikettering pleit van onder meer groenten en fruit uit de Westelijke Sahara. Marokko rekent de Sahara tot haar grondgebied en labelt de producten als Marokkaans.
De uitspraak van het Europese Hof betekent niet dat er per direct iets verandert voor de import. Marokko en de lidstaten hebben twee maanden de tijd om in beroep te gaan. Het Hof geeft partijen de tijd, om geen politieke onrust te veroorzaken.
Marokko ligt aan de poort van de Europese Unie en van de Middellandse Zee en is een belangrijke partner voor de EU op het gebied van migratie en contraterrorisme. Het Hof wil voorkomen dat de uitspraak, wat betreft de etikettering, andere belangrijke en gevoelige overeenkomsten tussen de EU en Marokko in gevaar zou brengen.
Schimmenspel
“Bovendien zijn Wij van mening dat de democratische, vrij en verantwoordelijke gekozen raden in onze provincies en regio’s van de Sahara de echte legitieme vertegenwoordigers van de lokale bevolking zijn,” zegt de Marokkaanse koning verder.
Marokko heeft 80% van de Sahara in handen en vindt dat het aan de lokale bevolking is om te beslissen bij wie zij willen horen, en niet aan de lidstaten of het Europese Hof.
De Marokkanen vragen zich misschien wel terecht af: wat weten politici uit landen als Polen, Slovenië of Nederland wat wel en niet goed is voor de bewoners van de Sahara? Stel je voor dat lidstaten van de Afrikaanse Unie (AU) zouden bepalen dat het Baskenland niet bij Spanje hoort!
Dat is één van de redenen waarom Rabat geen informatie meer wil delen met Duitsland. Met het dubbelspel van Spanje zijn de Marokkanen helemaal klaar.
De Spanjaarden voelen sinds twee jaar de economische en politieke blokkade van Marokko. Rabat heeft sinds twee jaar alle land- en zeegrenzen met Spanje gesloten. Hierdoor verliest Spanje miljarden euro’s die het elke jaar verdient aan onder anderen EU-Marokkanen die met de auto de Spaanse tolwegen nemen om vervolgens per boot vanuit Gibraltar naar Ceuta of Tanger over te steken.
Afgelopen zomer gaf de Marokkaanse koning met succes instructies aan de Marokkaanse rederijen en luchtvaartmaatschappij om “redelijke prijzen” te hanteren voor Marokkanen uit het buitenland. Royal Air Maroc kreeg binnen 24 uur 120.000 reserveringen te verwerken. De koning zorgde er zo voor dat het geld niet naar Spanje maar naar de Marokkaanse staatskas ging.
Hoewel het opzeggen van de samenwerkingsovereenkomsten in de nabije toekomst onwaarschijnlijk is, geldt het politieke signaal van de koning als een laatste waarschuwing aan de Europese Unie.