Marokko ontwaakt. Augustus is de maand waarop Marokko in een vakantieslaap dommelt en rivieren, meertjes en de zee verkoeling bieden. Als je rondloopt voelt het ook echt alsof het land slaapt. De tropische hitte, zeker in de binnenlanden, geeft een deken waaronder je zo min mogelijk wilt bewegen, slechts de koelte zoekt.
Tegen het eind van augustus ervaar je dat de mensen zich langzaam uitrekken en voel je dat het leven iedere dag een beetje meer op gang komt. De drukte op de wegen begint weer toe te nemen, al is het duidelijk dat de scholen nog niet zijn begonnen. Plekken waar de wegen tijdens de spits normaal gesproken compleet dichtslibben, omdat iedereen de weg gebruikt als parkeerplaats én precies vóór de deur van de school de kinderen moet afzetten, kan ik nu ‘toeter-free’ passeren.
In de supermarkt Marjane is een gebied omgebouwd tot ‘schoolcampus’. De plek waar ouders met hun kinderen de spullen voor het komende schooljaar inslaan. Hier is de eerste gekte voelbaar. In de rijen bij de kassa’s liggen tussen de melk en de groenten linialen, geodriehoeken, rekenschriften, stiften, markers, multomappen en agenda’s. De gekte in de supermarkten neemt snel toe nu het Offerfeest zich aankondigt. Er moet worden ingeslagen en dus heb je het druk, vooral met jezelf, moet je voordringen, druk doen om niets en indien nodig boos worden.
In onze wijk kent de aankondiging van het offerfeest zijn eigen ritueel. Het moment waarop dit begint is niet exact vast te stellen. Meestal zo’n week voordat het Offerfeest plaatsvindt. Net voordat we de wijk uitrijden aan de rand van het bos, tussen de sloppenwijk die in het bos verscholen ligt en ‘ons deel’ van villa’s en appartementen, wordt dan een afrastering van hekken gebouwd.
Er verschijnt een grote Marokkaanse tent, die grotendeels door een hoge heg vanaf de weg niet zichtbaar is, en op de weg verzamelen kleine trucks, tricycles en andere voertuigen waarop chauffeurs en enkele handlangers verveeld rondhangen. Daaromheen spelen en kijken de kinderen naar wat zich zoal afspeelt. Zo in de laatste dagen wil de politie van een afstand een oogje in het zeil houden. Alle bewegingen voelen alsof het circus in onze wijk is aangekomen, er gaat wat gebeuren.
Dan komen de boeren uit de omgeving met de hoofdattractie: de schapen. Het schouwspel kan losgaan. Het spel van loven en bieden, het meezeulen van zo’n beest naar de wagen, ongevraagde hulp krijgen van anderen, discussie, gescheld, ruzie en zo af en toe, het hoort er nu eenmaal bij, de ontlading van alle Offerfeest-stress, een oploopje. Want op deze plek moet het schaap worden gekocht dat je met je familie en anderen gaat delen. Het moet goed zijn, je wilt er vooral niet te veel voor betalen. Prijzen van 2300 – 2500 dirham (€ 210 – € 230) zijn niet raar. En dat is een aanzienlijk bedrag voor veel families. Sommige families doen het ook samen. Dit jaar zijn er in Marokko volgens het ministerie van Landbouw 17 miljoen schapen beschikbaar voor het Offerfeest. Inderdaad: het totaal aantal inwoners van Nederland.
De onderhandelingen rond het schaap doen het stof op het terrein opwaaien. Zeker als de avond intreedt wordt het drukker en drukker en is het in de permanente stofwolk een komen en gaan van schapen met hun nieuwe eigenaar op weg naar ‘het-schaap-naar-huis-vervoersritueel’. Menig keer heb ik mijzelf geprojecteerd in dit schouwspel. Al sleurend met onze zonen aan een schaap met een touw om de nek richting wagen. We hebben van tevoren al karton achterin de wagen gelegd mocht het gaan pissen of poepen. Wat stro om het comfortabel te maken en daar sta ik dan. Achterdeur open en dan?
Dan komen de hulptroepen. Jongens die wel even mee zullen helpen tillen, goede tips hebben over hoe het beest het beste erin gezet kan worden en waar je het touw moet bevestigen. En dat alles in de hoop dat je nog een paar dirhams voor hen over hebt. Het aantal kofferbakken dat in het schapenmarkt-spitsuur tegelijkertijd openstaat om een schaap in te tillen overstijgt makkelijk de twintig.
En als je zelf zo’n schaap niet in je auto wilt vervoeren zijn er voldoende tricycles en kleine trucks tegen betaling beschikbaar om je van dienst te zijn. Afijn, kofferbak dicht en naar huis, niet nadat je het tijdelijk zelf benoemde parkeerwachtersgilde betaalt voor al dan niet bewezen diensten. Thuisgekomen mag je het beest nog een aantal dagen houden voordat het kan worden geslacht. Je zult maar vier hoog achter wonen op een klein appartement met een nog kleiner balkon. Het gebeurt.
Als dan de nacht definitief valt en de stofwolken langzaam neerdalen, komt de weide tot rust. Dagenlang ontrolt ditzelfde schouwspel zich en naarmate het Offerfeest dichterbij komt, waaien de stofwolken hoger op omdat de stress toeneemt.
Het is vaak de prelude van een feest die het belang van het feest bepaalt. Het Offerfeest maakt heel Marokko wakker. Nog even en dan is het zover: Eid Mubarak!
Thijs Kolster woont met zijn gezin in Marokko en schrijft sinds 2015 een wekelijks blog onder de titel ‘Verhalen uit Marokko’. Vanaf april 2016 is hij vaste columnist voor De Moslimkrant. Thijs kijkt met zowel de blik van een buitenstaander en als ingezetene naar Marokko. Op die manier laat hij ons op een luchtige manier kennis maken met Marokko. Dat maakt zijn blik interessant.