De herdenking van de Kristallnacht bij het Amsterdamse stadhuis dreigt uit te lopen op een clash tussen voor- en tegenstanders van Israël. De komst van de Arabisch-Israëlische politica Haneen Zoabi verhit de gemoederen.
Bij het Joods Verzetsmonument op de hoek van de Amstel en de Zwanenburgwal spreekt Zoabi op 8 november over ‘Israëlische discriminatie tegen Palestijnen’. Zij doet dat op uitnodiging van het Platform Stop Racisme en Uitsluiting (voorheen Nederland Bekent Kleur), die al sinds 1992 een Kristallnachtherdenking organiseert rond het thema racisme en discriminatie.
‘De Kristallnacht wordt misbruikt om Israël zwart te maken en te haten,’ zegt voorzitter Ron van der Wieken van het Centraal Joods Overleg (CJO). In het Parool. ‘Wij vinden het gewoon tijd om aandacht te besteden aan de Palestijnen,’ zegt Maarten Jan Hijmans van het Platform. ‘Jammer als dat wordt gezien als een provocatie. Nogal dom ook. Maar kennelijk ziet men Palestijnen als een categorie mensen die je best mag onderdrukken.’
Haneen Zoabi zit sinds 2009 in de Knesset, het parlement van Israël, tegenwoordig voor de gemeenschappelijke Arabische Lijst. Ze omschrijft haar land als ‘een racistische staat’, want ‘als je er geen Jood bent, dan ben je een vreemdeling of een gevaar’. In mei 2010 maakte ze deel uit van het geruchtmakende hulpkonvooi, de Gaza Freedom Flotilla.
De voormalig minister van Buitenlandse Zaken in Israël, Avigdor Lieberman, zei dat Zoabi behoort tot de terroristen van Hamas. Vorig jaar werd ze zes maanden geschorst als parlementslid wegens ‘opruiing en haatzaaierij’. Ze had geweigerd om de ontvoerders van drie Joodse tieners terroristen te noemen. Premier Benjamin Netanyahu wil haar laten vervolgen voor ‘oproepen tot geweld en intifada tegen Israel’.
Actievoerders Sabine Sterk uit Zoetermeer en Brenda Aartsen uit Harderwijk van de organisatie Time to stand up for Israel roepen inmiddels op tot een ’tegengeluid’. Op hun facebookpagina vragen ze de 1700 leden om op 8 november te verschijnen in wit en blauw, de kleuren van de Israëlische vlag. Vijftig leden hebben zich tot nu toe aangemeld.
‘Het is een gotspe om te herdenken met iemand die terrorisme tegen Joden goedpraat,’ zegt Sterk. ‘Op deze manier wordt de herdenking gestolen door antisemitische elementen in de samenleving.’
Tot 2010 herdachten het Platform en het CJO de Kristallnacht nog samen. De wegen van de organisaties scheidden na verwijten van het CJO dat de herdenking werd gepolitiseerd door linkse actievoerders. Bemiddelingspogingen van burgemeester Eberhard van der Laan mochten niet baten.
Gevolg is dat er nu twee herdenkingen zijn: een bij het stadhuis en een in de Portugese Synagoge, georganiseerd door het CJO. Daar zal dit jaar op 9 november als hoofdspreker Ahmed Aboutaleb aantreden, de burgemeester van Rotterdam.